Notatka nr 2 z lekcji dla klasy VII sp. "Wiosna Ludów"

Wiosna Ludów to określenie wystąpień w latach 1848-1849 w których społeczeństwa walczyły o swoje prawa, zmianę ustroju lub zjednoczenie. Wiosna oznacza nadejście zmian. Tak jak w naturze, po zimie przychodzi ciepło i ustępuje mróz. Tak samo odnosiło się to do tamtych czasów. Nadszedł czas przemian, nowe nurty zaczęły pchać społeczeństwo ku demokracji. Dlaczego „Ludów”? Gdyż społeczeństwa wzięły sprawy w swoje ręce i postanowiły dokonać przemian polityczno-społecznych.

Przyczyny:

• niezadowolenie społeczeństw z ustaleń kongresu wiedeńskiego,
• domaganie się władzy przez burżuazję w zachodniej Europie,
• żądanie zjednoczenia we Włoszech i Niemczech (kraje te były podzielone na wiele niezależnych państewek),
• narody zamieszkujące Cesarstwo Austriackie dążyły do niepodległości (m.in. Węgrzy, Włosi),
• dążenie do uwłaszczenia chłopów (nadania im ziemi i zniesienie poddaństwa),
• wysokie ceny żywności (spowodowane zarazą ziemniaczaną i nieurodzajem) – głód,
• wzrost znaczenia burżuazji (bogatego mieszczaństwa), która dążyła do zmiany istniejących stosunków politycznych i społecznych,
• walka z feudalizmem - walka o swobodę działalności gospodarczej, kapitalizm.

 

Przebieg

            Rewolucja w Wiedniu zaczęła się 13 marca 1848 r. Przerażony żądaniami studentów i robotników, kanclerz Klemens von Metternich musiał udać się na emigrację do Anglii. Cesarz ustanowił nowy rząd, który ogłosił konstytucję. Powołano gwardię narodową i uwłaszczono chłopów. We wrześniu rząd wycofał wprowadzone reformy i wybuchło powstanie. Po tygodniach powstańcy musieli skapitulować, a Polak - generał Józef Bem przedostał się na Węgry i wstąpił w szeregi powstańców węgierskich.

            Dwa dni po wybuchu zamieszek w Wiedniu, 15 marca 1848 r. rozpoczęło się powstanie na Węgrzech, które miało doprowadzić do wyzwolenia kraju spod panowania austriackiego. Powołano parlament i niezależny od Austrii rząd, na którego czele stanął Lajos Kossuth. Wojska Austriackie zajęły stolicę kraju i przyłączyły Węgry do Austrii. W tym właśnie powstaniu zasłużył się Polak generał Józef Bem, który na Węgrzech jest bohaterem narodowym.

            W 1848 r. wybuchła rewolucja w Królestwie Neapolu i Królestwie Obojga Sycylii. Władcy chcieli stłumić rozruchy i wprowadziły reformy oraz konstytucję.

            W lutym 1848 r. doszło do walk w wielu miastach niemieckich. Dążono do przeprowadzenia reform politycznych, uchwalenia konstytucji i zwołania parlamentu. W marcu 1849 r. parlament uchwalił konstytucję. Cofnięto wszystkie reformy, gdyż Niemcy bali się Rosji oraz Austrii, które nie popierały zmian w sąsiednim Związku Niemieckim.

             W zaborze austriackim jak i pruskim dążono do zniesienia cenzury i odzyskania wolności, podobnie jak w innych krajach.

Skutki dla Europy:

•  podważenie autorytetu władców poprzez wymuszenie na nich reform politycznych,
• rozwinięcie się świadomości narodowej - umocniła się wola walki o niepodległość,
• w niektórych krajach wzrosły wpływy burżuazji (głównie we Francji),
• ze wsi zostały usunięte przeżytki średniowiecza (takie jak daniny),
• wzrost znaczenia chłopstwa poprzez np. całkowite uwłaszczenie chłopów w Niemczech i Austrii, likwidację pańszczyzny; zaczęli oni brać udział w życiu politycznych, we Francji np. uzyskali prawa wyborcze).

Wszystkie ruchy rewolucyjne zostały stłumione. Utrzymała się konstytucja w Królestwie Sardynii, prawo wyborcze we Francji i zniesienie feudalizmu w krajach niemieckich. Robotnicy i najuboższe warstwy społeczeństw zaczęły bardziej przychylać się do idei socjalistycznych – zyskali świadomość swoich praw. Drogi robotników i mieszczaństwa rozeszły się.

Kraje, których nie objęła Wiosna Ludów:

•  Imperium Rosyjskie - feudalizm i absolutyzm były bardzo dobrze rozwinięte,
• Anglia - nie było absolutyzmu, ale funkcjonowała monarchia parlamentarna; już dawno zaczęto budować kapitalizm.