Notatka z lekcji dla klasy II gimnazjum "Trudny wiek XI"

Daty:

1031 - atak na Polskę księcia kijowskiego i cesarza niemieckiego, ucieczka Mieszka II z Polski

1034 – powstanie ludowe przeciw władzy Piastów i religii chrześcijańskiej

1034-1039 – okres anarchii w Polsce

1038 – najazd na Małopolskę i Wielkopolskę księcia czeskiego Brzetysława, kradzież relikwii św. Wojciecha

1039 - Kazimierz I Odnowiciel przejmuje władzę w Polsce

1076 – Bolesław Śmiały królem

Postacie:

Mieszko II (król)

↓

Kazimierz Odnowiciel (książę)

↓

Bolesław Śmiały (król)

• Mieszko II - był synem i następcą Bolesława Chrobrego; panował w latach 1025-1034
• Kazimierz I Odnowiciel - był to książę z dynastii Piastów, który w latach 1034-1058 miał władzę nad Polską
• biskup Stanisław ze Szczepanowa - polski duchowny katolicki, biskup krakowski, męczennik; znany ze sporu z Bolesławem Śmiałym, skazany na śmierć przez króla
• Gall Anonim - kronikarz pochodzący najprawdopodobniej z Francji.; przybył do Polski prawdopodobnie z orszakiem księcia Bolesława Krzywoustego
• Wincenty Kadłubek - polski kronikarz, dziejopisarz, kancelista i kapelan nadworny Kazimierza II Sprawiedliwego
• Brzetysław - książę Czech od 1035 z dynastii Przemyślidów; wykorzystał sytuację wewnętrzną Polski i panujące bezkrólewie w 1038 r., najechał i złupił Wielkopolskę i Małopolskę, zabrał do Czech relikwie św. Wojciecha
• Bolesław Śmiały – król Polski, dążył do wzmocnienia władzy królewskiej w Polsce; znany ze sporu z biskupem Stanisławem ze Szczepanowa

Pojęcia:

• powstanie ludowe - bunt ludności wywołany niezadowoleniem niższych warstw społeczeństwa z władzy

Przyczyny kryzysu państwa polskiego za Mieszka II

            W 1031 roku nastąpił jednoczesny najazd na ziemie polskie ze strony Niemiec i Rusi – bracia Mieszka II chcieli ziem także dla siebie; pomagali im w tym władcy Niemiec i Rusi Kijowskiej. Mieszko II został pozbawiony tronu i musiał uchodzić z kraju.

Zmiany terytorialne państwa w czasie kryzysu pierwszych Piastów (1031-1039)

• utrata Śląska i Małopolski na rzecz Czech,
• usamodzielnienie się Mazowsza od Polski.

Od 1039 r. Kazimierz Odnowiciel stopniowo odzyskuje ziemie polskie: Wielkopolskę, Pomorze Gdańskie, Mazowsze, Małopolskę i Śląsk. Przenosi stolicę państwa do Krakowa.

Polska Kazimierza Odnowiciela

Drużyna zamienia się w rycerzy

Po powrocie z wygnania Kazimierz zastał pusty skarbiec. Nie miał za co utrzymać drużyny. Przyjął więc rozwiązanie zachodnioeuropejskie i zaczął nadawać członkom drużyny ziemię (lenno, byli jego wasalami), z której mieli się sami utrzymać (poprzez pracę swoich poddanych).

Przyczyny i skutki konfliktu Bolesława Śmiałego z biskupem Stanisławem

Biskupa oskarżono o zdradę (prawdopodobnie sprzeciwił się królowi). Miał zostać osądzony i skazany na śmierć – zamordowany na stopniach ołtarza w Kościele na Skałce. Jego ciało zostało rozczłonkowane, a fragmenty ciała rozesłane po całym kraju ku przestrodze. Atak na biskupa był przyczyną buntu możnych, który skończył się ucieczką króla, który już nigdy nie powrócił do kraju. Władzę przejął jego brat Władysław Herman.

Legenda o