Klasa III gimnazjum. Lekcja nr 5 "Rewolucja pożera własne dzieci"

W parlamencie, tak jak wcześniej w Zgromadzeniu Narodowym posłowie zasiadali w określonym porządku: po prawej stronie sali, czyli na prawicy, zajmowali miejsca przeciwnicy zmian ustroju państwa; na lewicy ci, którzy żądali jego całkowitej przebudowy; w centrum, tj. na środku sali, siedzieli posłowie umiarkowani, opowiadający się za stopniowymi reformami.

Jakobini - był to klub polityczny o poglądach lewicowych, domagający się reform; na czele klubu stał adwokat Maksymilian Robespierre.

Sankiuloci - najbardziej radykalna grupa paryskiego ludu. Organizowali liczne demonstracje; w ten sposób wywierali silny nacisk na parlament.

Władcy europejscy obawiali się, że Francja ,,zarazi" buntem ludność ich krajów.

Większość rewolucjonistów francuskich pragnęła wojny, która poniosłaby za granicę ich hasło: ,,wolność, równość, braterstwo"; niektórzy jakobini chcieli pokoju, ponieważ przewidywali porażkę Francji.

Pierwszą batalią wojska rewolucyjnego była wojna z Austrią. Pierwsze starcie z Austriakami wypadło dla Francuzów fatalnie: żołnierze na sam widok nieprzyjaciół uciekli z pola bitwy, a dowódcę, który usiłował ich zatrzymać, zamordowali; co gorsze latem do konfliktu dołączyły Prusy. Jakobini obciążali winą za niepowodzenia wojenne króla oraz pozostałych ,,wrogów rewolucji".

Po bitwie pod Valmy Francuzi zajęli Belgię i ziemie niemieckie po Ren.

21 września 1792 roku Konwent (kolejny parlament zdominowany przez jakobinów) ogłosił Francję republiką, a Ludwik XVI został zgilotynowany. Egzekucja monarchy wywołała oburzenie w Europie. Przeciwko ,,królobójcom" powstała potężna koalicja Anglii, Austrii, Prus, Hiszpanii, Portugalii i kilkunastu innych państw. Wiosną 1793 roku wrogie armie znowu wkroczyły do Francji. Jednocześnie wybuchły powstania katolickich chłopów na zachodzie kraju, a także rozruchy głodowe w miastach. By ratować republikę, Konwent powołał do wojska wszystkich nieżonatych mężczyzn w wieku  18-25 lat. W wyniku tego pierwszego w dziejach masowego poboru powstała armia licząca około miliona żołnierzy.

Szczególną niechęć radykałów budził kościół katolicki, gdyż był on filarem starego ładu.

Trybunał rewolucyjny i gilotyna były głównymi narzędziami wielkiego terroru. Szalał on we Francji w okresie rządów Robespierre'a - od lata 1793 do lata 1794 roku. 

W lipcu 1794 roku Robespierre wraz ze współpracownikami ponieśli śmierć na gilotynie, a wraz z ich straceniem zakończył się okres wielkiego terroru. Władzę we Francji objęli przedstawiciele burżuazji.